Zeroisme

Ik heb ontdekt dat ik iets heel slecht kan:

Niets doen.

Mijn hoofd is constant in beweging. Ideeën stormen voorbij als wilde kuddes olifanten. Ideeën worden plannen en die plannen wil ik allemaal uitvoeren. Als ik even ‘niets’ wil doen, ga ik spelletjes spelen op mijn telefoon. Liefst dingen waar ik mijn hersenen voor moet laten kraken. Alleen door een boek te lezen of door mijn hoofd met veel moeite geheel gedachtenvrij te maken, val ik in slaap. Wakker zijn zonder voorbijstormende gedachten is nagenoeg onmogelijk en zelfs mijn dromen zijn druk.

Niet alleen mijn drukke hoofd houdt mij af van het nietsdoen. Decennia lang heb ik mezelf dagelijks afgerekend op productiviteit. Mezelf boos toegesproken voor dat wat ik niet gedaan had. En zelden complimenten gegeven voor wat wel gelukt was.

Productiviteit. We zijn er cultureel en genetisch mee behept. Onze Noordwest-Germaanse voorouders konden alleen overleven als ze voorraden aanlegden voor de winter. Zonder te plannen en vooruit te werken ging je dood. En die aangelegde neiging tot productiviteit bleek een vruchtbare bodem voor calvinistisch gedachtengoed. Zelfkastijding en de verheerlijking van het nuttig bezig zijn, het is onderdeel van onze cultuur.

Jarenlang gedijde ik hier goed bij. Adrenaline was mijn brandstof. Druk bezig zijn hield me op de rit, zorgde ervoor dat ik geen tijd had voor al te veel diepere gedachten. De paar keer dat ik tever ging, doordraaide en depressief werd, vergeet ik dan voor het gemak maar even.

 

Maar nu is mijn leven veranderd. Ik heb de energie niet meer om zo druk te zijn als vroeger. Mijn hersenen draaien op halve kloksnelheid. En bovendien wil ik het niet meer: Ik wil rust en berusting, ik wil af van die hang naar productiviteit, ik wil kunnen genieten zonder schuldgevoel.

Ik vind dat niet eenvoudig. Zelfs nu ik dit zit te typen voel ik de plicht om deze gedachten op te schrijven en - vandaag nog! - op mijn blog te posten. Gevoed door schuldgevoel: ik heb nog een stuk of 10 bijna voltooide blogpostjes liggen die er al lang op hadden moeten staan! En ook deze ligt er al maanden!*

Niets doen past niet bij mijn zelfbeeld. Als mensen me vragen wat ik doe, praat ik maar al te graag over wat ik tot een paar jaar geleden deed, wat er toen gebeurde, en dat ik nu maar van alles doe, etc.

Terwijl ik toch ook zou kunnen zeggen: ‘Ik doe niets, ik doe helemaal niets!’.

Dat klinkt heel aantrekkelijk. Maar in mijzelf borrelen direct de bezwaren op. Ik dóe toch van alles? We bouwen huizen, we hebben een nieuw bedrijf gestart, ik schrijf, we hebben zes kinderen en een druk sociaal leven!

Loslaten denk ik dan. Wat als ik echt uitspreek dat ik niks doe? En dat dan vervolgens ook in de praktijk breng. En dat ik daar dan ook nog eens trots op durf te zijn.

Hoe zou dat voelen? Het klinkt best aantrekkelijk.

Maar o-zo ver van mijn huidige zijn verwijderd. Een mooie uitdaging dus!

Ik heb een woord verzonnen voor het streven naar dit levensdoel:

Zeroïsme.

Het streven naar het absolute nulpunt. Géén doel als doel. 

De verheerlijking van het nietsdoen.

Als self proclaimed Zeroïst doe ik m’n best om me minder te laten leiden door doelen. Mezelf te belonen in plaats van te straffen als ik even niets heb gedaan.

Ik ben een beginneling nog, en niet erg getalenteerd.

Nog steeds word ik boos op mezelf als ik dingen uitstel, of besluit een plan niet uit te voeren. Maar dan herinner ik mezelf eraan dat ik Zeroïst ben en dat helpt me te accepteren dat het allemaal niet hoeft.

Ik probeer dingen op te breken in kleinere stappen. Als ik nu een berg beklim denk ik alleen na over de volgende stap. Zonder de top als doel te zien, zonder na te denken over stijgsnelheid en verwachte tijd van aankomst. Ik mag op elk punt stilstaan of omkeren. En dat projecteer ik op alles wat ik doe. Stap voor stap.

Als mensen nu vragen wat ik doe, zeg ik: 

‘Ik probeer niets te doen…. Maar ik ben er niet zo goed in!’

Dat is nog niet een overtuigd ’Niets!’, maar het is een eerste stap.

Mijn antwoord leidt meestal tot een glimlach en vaak tot een goed gesprek. Veel mensen herkennen zich in mijn Zeroïstisch ideaal.

Ik ben er nog lang niet, maar ik doe m’n best. Ik geloof dat Zeroisme op de lange termijn leidt tot meer geluk dan tomeloze (maar ongerealiseerde) dadendrang.

Geen gelul, we gaan voor nul!

*uiteindelijk heb ik het posten van deze blogpost drie weken uitgesteld omdat ik mezelf elke dag vertelde - als zeroist - dat het vandaag niet per se hoeft.