Back Yard Farms

Twee jaar geleden werden we door een gemeenschappelijke vriend in contact gebracht met Dominic Johnson-Allen, Dom for friends. Dom is een Engelsman die al twintig jaar in Zuid Afrika woont en hier een rijk ondernemend bestaan heeft geleid en daarbij een brede ervaring heeft opgedaan, van het opzetten van een koffieketen tot het managen van supermarkten. Een paar jaar voor wij hem tegenkwamen had hij in opdracht van Pebbles, een NGO, een professionele keuken opgezet, met als doel maaltijden te verzorgen voor kleuterscholen waar kinderen van wine-farm werkers worden opgevangen. En toen de wereld door Covid veranderde en veel mensen hun inkomen kwijt raakten, produceerde Dom in die keuken honderdduizenden maaltijden, die gratis werden uitgedeeld.

Toen het leven weer zijn normale gang begon te krijgen, was Dom toe aan een nieuwe uitdaging. Tijdens de lockdown had hij gezien dat het gratis uitdelen van voedsel, hoe noodzakelijk ook op dat moment, niet een manier was om mensen vooruit te helpen. Het werkte passiviteit in de hand en was bovendien niet duurzaam, want geheel afhankelijk van giften.

Dom wilde iets nieuws, iets dat mensen zou ‘empoweren’ en dat zijn eigen broek op kon houden.

Daar zijn we toen over gaan brainstormen. En Dom is met veel mensen uit de doelgroep gaan praten.

Het resultaat was Back Yard Farms.

Het principe is simpel. BYF traint vrouwen in (onder andere) townships om eigen gewassen te verbouwen in potten en pannen of in de grond rond waar ze wonen. Die gewassen koopt BYF vervolgens en verwerkt ze tot sauzen die onder de merknaam Back Yard Farms op de markt gebracht worden.

Een van de doelen is om vrouwen een eigen inkomen te geven, onafhankelijk van de - vaak drinkende - mannen, dat minstens zo hoog is als de kinderbijslag die ze krijgen voor een extra kind. Dat geld is voor veel vrouwen een incentive om zwanger te worden. 

En zo zijn we aan de slag gegaan. Dom heeft een klein team samengesteld, een community van vrouwen opgestart, sauzen ontwikkeld en de eerste winkeltjes benaderd voor de distributie.

De productie vond aanvankelijk plaats in de Pebbles keuken, waarover Dom nog de dagelijkse leiding had.

Er is veel gebeurd in de afgelopen twee jaar.

Waar we aanvankelijk alleen een tabasco-achtige chilisaus hadden die in een paar lokale winkeltjes verkocht werden, hebben we nu een hele range van kook- en tafelsauzen die te koop zijn in twee grote winkelketens, in deli's, farmstalls en artisanale markten. Begonnen onze dames alleen met chili pepers, nu worden ook paprika’s, spinazie en uien verbouwd. Een aantal van de sauzen is zelfs bekroond met awards.

Maar zoals altijd gaat groei gepaard met growing pains. Na een jaar werd onze omvang te groot voor de Pebbles keuken. Onze producten stonden in de weg, de keuken werd overbelast, de samenwerking kwam eronder te lijden.

We gingen op zoek naar een partner waaraan we de productie konden uitbesteden. Ons volume was nog te klein om een eigen locatie te kunnen rechtvaardigen. Die partner vonden we in Brenda’s Preserves. Haar producten volgen in principe het zelfde productieproces - de gewassen worden gekookt en in een potje gestopt. De naamgeefster Brenda doet dit al vijftien jaar, is inmiddels een factor tien groter dan BYF nu en loopt ook een beetje vast in haar groei. Ondanks dat haar keuken ook al bijna aan de maximale capaciteit zat, hebben we besloten toch met haar samen te werken en gezamenlijk aan verdere groei te werken. Brenda’s productie bestond inmiddels voor meer dan 70% uit private-label producten, die als huismerk in de supermarkten verkocht worden. Zij wilde zich meer richten op haar eigen merk, en haar eigen winkel, bij elkaar die overige 30%.

Dit resulteerde in het plan om een nieuwe keuken in te richten en de bulk van de productie samen te voegen in een gezamenlijke onderneming, die dan ’naamloze’ potjes levert aan de merken Brenda's Preserves en Back Yard Farms en aan de supermarkten.

Inmiddels hebben we locaties gescout en een potentieel goede plek gevonden, niet te ver van waar de 15 productiemedewerksters wonen en met het juiste bestemmingsplan. We hopen voor volgende zomer naar de nieuwe keuken over te gaan.

Aan de personele kant hebben we - zoals altijd - ook de nodige uitdagingen gehad. Nadat onze toegewijde Leila - een heerlijk gemotiveerde dame die alles deed van het werken met de farming partners tot logistieke distributie tot sales en relatiebeheer - met haar man naar het buitenland vertrok viel er een groot gat. Hoe een schaap met vijf poten te vervangen? Dan heb je meestal een aantal verschillende mensen nodig. In dat proces zitten we nu.

Genoeg uitdagingen, maar ik zie ze niet voor het eerst en ze zijn allemaal oplosbaar.

Groter is de challenge om te zorgen dat er duurzaam genoeg geld naar de doelgroep vloeit. Het managen van veel individuele dames en het ophalen van de oogst van veel verspreide locaties maakt het moeilijk om aan die kant te schalen terwijl we nog voldoende marge maken, zonder onszelf uit de markt te prijzen.

We zien wel mogelijkheid om bij bestaande community Gardens en soortgelijke projecten aan te sluiten. Die bedienen de zelfde doelgroep en zitten meestal verlegen om distributiemoglelijkheid. Voorlopig houden we de strategie aan dat groei aan de voorkant en uitbouwen van het merk zorgt voor buying power die uiteindelijk zijn weg zal vinden naar duizenden vrouwen. 

Mijn ultieme visie is zionistisch van aard. Ik voorzie eigen farms, met woongelegenheid, waar we mensen uit de townships naar toe lokken. Weg uit de gevaarlijke, toxische omgeving waarin ze nu hutje-mutje honger lijden, met z’n allen gericht op een stad waarheen transport een half daginkomen kost en waar de kansen - en het eten - ook niet voor het oprapen liggen. 

We willen laten zien dat eigen voedsel verbouwen ook een oplossing is voor honger; een besef dat momenteel nauwelijks lijkt te bestaan. Hoe mooi zou het zijn als nieuwe agrarische communities zouden ontstaan, als alternatief voor het leven in townships. Op naar het beloofde land!

Wat onze rol hierin betreft: Lydia en ik zijn voornamelijk betrokken aan de zakelijk/financiele kant, als sparring partner en mede-ondernemer voor Dom. Alle lof voor wat tot stand is gekomen gaat naar hem.

Voor wie meer wil weten, kijk op www.backyardfarms.co.za of op Instagram.

We hebben (nog) geen distributie naar Europa, maar mocht je toch iets willen kopen of onze groei versnellen dan vind je hier wat mogelijkheden om bij te dragen.