De Lelijke Eend

De eerste tien jaar na het halen van mijn rijbewijs reed ik slechts in oude wrakken. Auto’s die ik kocht voor hooguit een paar honderd gulden en die ik dan zo lang mogelijk rijdend hield, tot de APK niet meer haalbaar was en het wrak bij controle door politie in beslag werd genomen.

Om de zaak rijdend te houden sleutelde ik veel. Vaak was ik te vinden liggend onder een van mijn bolides, van boven tot onder zwart van de smeer, bezig met steeksleutel of lasapparaat. Ik deed niet aan preventief onderhoud, ik wachtte tot er wat kapot ging en dan repareerde ik het. Heel simpel.

Je leerde wel goed te luisteren (en te ruiken), je analyseerde onbewust alle signalen die het voertuig gaf, elk rammeltje, elk piepje kon de voorbode zijn van een aanstaand falen. Een kloppend lager, slippende koppeling, zingende v-snaar, versleten remvoering, de geur van een lekkende radiator. Maar de meeste geluiden hoorden gewoon bij de auto. Het vertrouwde gerammel en gekraak dat juist aangaf dat alles in orde was. Geluiden waarvan je ging houden.

De auto met het mooiste geluid uit mijn sleuteltijd was niet van mij, maar van mijn beste vriend Arend. Het was een Citroen 2CV, beter bekend als de ‘Lelijke Eend’. Wat een heerlijk gerammel en gekraak bracht die auto voort! Door het flinterdunne schutbord hoorde je de motor schor razen; als je schakelde met het rare duw-en-trek-pookje klonken er heerlijk krakende tandwielen en in elke bocht vond het koetswerk weer zuchtend en steunend een nieuw evenwicht. Op een bepaald moment was de koppeling zodanig versleten dat een van ons moest uitstappen (en duwen) als we een heuvel opreden.

Met die rode Eend hebben we veel avonturen beleefd. Door half Europa gekacheld, meestal met het dakje open: een studentencabrio. Voor feestjes werd de auto in allerlei gedaantes verkleed. In Parijs vormde hij het decor van onze robot-act.

Gaandeweg werd ons leven serieuzer. En zo ook de auto’s waarin we reden. Gepiep en gekraak werd vervangen door gedempte geluiden. Deuren die plof zeggen in plaats van klats. Motoren die je niet eens meer hoort draaien. Glad leder om op te zitten, in plaats van muffige stof met peukengaten.

Nog maar twee jaar geleden voelde ook mijn lichaam aan als een goed geoliede bolide. Toen een plotselinge crash - ik belandde op de schroothoop en begon een nieuw tweedehands leven. Met een carrosserie die nog altijd piept en kraakt.

Tot voor kort maakte ik me daar boos over. Wat was mij allemaal afgenomen! Elke minuut van de dag voelde ik de gevolgen van de nog altijd voortdurende strijd in mijn lijf. Ik verzette me er tegen. Ik wilde dat niet.

Maar al die weerstand maakte het niet beter. Kostte alleen maar nóg meer energie. Zorgde voor nóg meer symptomen.

Dus besloot ik van het gepiep en gekraak te gaan houden. Ik besloot de ongemakken te omarmen. Te zien als iets charmants, als een schitterend gebrek. Een karakteristieke eigenschap. Net als bij die Lelijke Eend.

Dus als ik nu mijn trillende benen voel, de rillingen door mijn rug schieten, mijn hoofd zichzelf opblaast, dan denk ik - of probeer ik te denken: niets aan de hand, dit ben ik. Dit hoort er bij. Dit is mijn dierbare lichaam.

En ik denk aan de avontuurlijke tochten in die Eend, rammelend door Europa. En aan Arend, die onze - immer wilder wordende - avonturen niet heeft overleefd. En dan ben ik dankbaar dat ik nog leef, dat ik nog adem, dat ik dit allemaal - rillend en trillend en wel - mee mag maken.

En dan schakel ik naar de volgende versnelling: krak kraak krak!