Over leven

Dagelijks worstel ik in mijn hoofd met mijn eigen overleven. Het is een thema waar ik nog lang niet mee klaar ben. Het onderwerp is in al zijn aspecten zo groot en veelomvattend dat ik het niet in één stukje gegoten krijg. Het gaat over wil, geluk, rechtvaardigheid, zin van het leven, de mensheid, het mens-zijn... Laat ik maar ergens beginnen om te voorkomen dat mijn pen dichtslibt.

Toen ik de tijding kreeg van mijn ziekte heb ik in een eerste impuls afscheid genomen van het leven. Het was mooi en afgerond wat ik achter zou laten. Waarom dan zeuren? Laat ik dankbaar zijn voor wat er is geweest.
Die instelling heeft me geholpen door moeilijke tijden. Ze heeft de angst bij me weggenomen en me met open vizier laten kijken in alle mogelijke richtingen. Dat hielp vooral als het niet zo goed ging. Op die momenten ben ik het leven dan ook erg gaan relativeren, misschien wel opzettelijk onaantrekkelijk te maken voor mezelf.

Ik keek naar de wereld om me heen en zag zichzelf-herhalend nieuws, voortkomend uit menselijk gedrag dat, alle ontwikkeling ten spijt, al tienduizenden jaren volgens dezelfde patronen verloopt.

Een constante apenkermis, waarin strijd om macht, seks en eten maatgevend blijft. Hoewel er ook positieve ontwikkelingen zijn - leefomstandigheden over de hele linie van de mensheid maken drastische verbeteringen door - is het toch een troosteloze gedachte dat er uiteindelijk eigenlijk geen verandering van menselijk gedrag te verwachten is. Het lijkt een eindeloze herhaling van zetten. Elke 6 tot 8 jaar hebben we een crisis, waar iedereen weer van schrikt - huizenprijzen dalen, help! - en waarop elke keer weer een nieuwe hausse volgt. Steeds wisselende meningen over onderwijs, diversiteit, zomertijd. Nog meer Brexit-getouwtrek. Moet ik daar nog 40 jaar van meemaken? Steeds weer andere potentaten zien rijzen en vallen? Hetzelfde verontwaardigde getwitter? Het leek me uiterst saai. Hoe bevrijdend om daarvan voor eeuwig verlost te zijn.

En wat zou mijn rol zijn in die wereld? Ga ik om mezelf gemotiveerd te houden weer nieuwe doelen najagen? Weer in dezelfde mallemolen belanden als voor mijn ziekte?
Natuurlijk wil ik ook meemaken hoe de kinderen zich verder ontpoppen, wil ik mijn grootvaderschap uitgebreid zien worden, heb ik vriendschappen die ik nog lang wil koesteren, wil ik de wereld bereizen met Lydia. Maar voor uitsluitend een dergelijk pensionado-bestaan voel ik me toch nog te jong.
Dus inderdaad, nieuwe doelen najagen. Terugkijkend op mijn leven kan ik ook niet anders. Nieuwe plannen zullen zich aandienen, nieuwe investeringen, nieuwe idealen om voor op de bres te springen. Aanlokkelijk en vermoeiend tegelijk. In de donkerste tijden van mijn ziekte kon ik blij worden van het idee voor altijd verlost te zijn van die woelige wereld en mijn eigen rol daarin. De dood als rustgevende pleister op mijn vroeg gesnoeide levensader.

Nu het leven echter zijn kracht heeft doen gelden en mijn lichaam zich opricht, als onkruid dat van onder de stoeptegels richting zonlicht woekert, betekent dat een steeds waarschijnlijker afscheid van het zachte doodsscenario. Een afscheid dat me niet gemakkelijk afgaat.
Je zou verwachten dat elk straaltje zonlicht, elk sprankje hoop op leven, me blij zou maken. Maar zo simpel is het niet. Het betekent ook afscheid van dat zachte einde. En het op een dag opnieuw aangaan van de doodsstrijd, dan wellicht onder minder prettige omstandigheden. Ik heb een exit-kans geofferd voor onbekende toekomst.
Een gevoel van weemoed strijdt met mijn blijdschap. Het helpt me op momenten dat ik me erg slecht voel, dan kan ik heerlijk putten uit de poel van weltschmerz en doodsverheerlijking die ik voor mezelf heb aangelegd: als dit het einde is, prima, vertel ik mezelf gelaten. Kom maar hier, laatste ademteug! Waarna ik tot dusver gewoon bleef doorademen.
Maar op andere momenten kan het me bij de keel grijpen en me somber stemmen. Wat moet ik met de wereld, wat moet de wereld met mij? Waarom mag ík wel overleven en zoveel anderen niet?

Ik ben hier nog niet klaar mee. Het raakt aan veel thema's: gemiste kans, het doel van ons bestaan, zelfverwezenlijking, rechtvaardigheid, liefde, familie, levenskracht.
Voorlopig geef ik me over aan die onstuurbare levenskracht. Mijn lichaam leidt me. Zolang het blijft ademhalen heb ik niet zoveel in te brengen. En blijf ik filosoferen.

komt-ie op, of gaat-ie onder?