Gezondheid!

Het woord 'gezond' duikt de laatste jaren met toenemende frequentie op. Als het gaat over eten en drinken, over sport of over lifestyle, altijd komt de vraag op tafel of dit of dat wel gezond is.

Dat lijkt misschien in onze huidige ogen een logische vraag, maar zo was het zeker niet altijd. Toen wij studenten waren, was gezondheid iets waar je het pas over had als ziek was. Wat overigens zelden gebeurde. Wij hadden hoogstens de strijd met het roken, waarvan we wisten dat het 'slecht' was, maar wat we toch massaal deden.

De generatie voor ons was nog meer bevrijd van gezondheidsdenken. Als kinderen kwamen wij bij ouders over de vloer voor wie roken en drinken en af en toe eten van de snackbar heel normaal was en zonder schuldgevoel werd bedreven.

Als we deze generaties met elkaar vergelijken, wat levert de aandacht voor gezondheid ons dan nu op? De discussie gaat meestal over enerzijds 'langer leven', anderzijds over 'je lekker voelen'. Dat langer leven is echter al langer bezig een volkssport te worden. Juist die generatie die er zulke ongezonde gewoontes op nahield, leeft er nu op los. Pensioenpotten piepen en kraken door de stijgende gemiddelde leeftijd. Verzorgingstehuizen zitten vol met Alzheimer patiënten, die in vroeger tijden reeds lang aan hart- vaat- of andere slijtage-ziekten bezweken waren. En dat is dus de generatie die zich nergens iets van aantrok. Willen we onze levensduur nou echt heel graag nog langer rekken? Nu ik zelf van dag tot dag leef, heeft de wens lang te willen leven - voor zover ik dat al belangrijk vond - alleen maar verder aan belang ingeboet. Wat moet je met een lang leven zonder zicht op kwaliteit? Leven is vandaag, morgen, gisteren. Niet over dertig jaar.

Dan het 'lekker in je vel'-argument. Mee eens dat dichtgerookte longen of een dagelijkse kater geen positieve invloed hebben op levenskwaliteit. Maar is het werkelijk zo dramatisch in de praktijk? 

Nu ik het leven een aantal keer van het randje van de dood heb mogen bekijken is er één ding dat ik zeker weet: van al die uitspattingen, al die dagen, avonden, nachten die gepaard gingen met drankgelach en tomeloos geschrans, heb ik geen spijt. Zonder die ervaringen was het leven saai geweest. Lange zomeravonden met vrienden, lichtelijk uit de hand lopende feestjes, nachtelijke filosofische gesprekken gevoed door het laatste restje whisky. Het zijn deze herinneringen die uitsteken boven de eenvormige dagen in het serieuze zakenleven. Ik vind zelfs dat ik me onnodig vaak schuldig heb gevoeld de volgende dag. Me toen niet voldoende realiserend dat ook de losbandigheid tot het leven behoort.

Dus wat brengt ons de huidige focus op gezondheid? Naar mijn idee leidt het tot vertrutting, tot een krampachtig leven, dat ten koste gaat van vrijheid en vrolijkheid. Als groepsdieren zijn wij millennia lang gevormd in sociaal gedrag. Samen eten wat de pot schaft, gezamenlijk een proost uitbrengen, de pijp rond geven, rituelen die nu maar al te vaak spaak lopen ten gevolge van individuele gezondheidsidealen. Hoever willen we tegen onze natuur in gaan? We kunnen ook gewoon accepteren dat we dieren zijn en af en toe lekker 'de beest' uithangen. 

Al is het maar om te voorkomen dat je straks op je sterfbed spijt hebt van een leven met een té strak aangetrokken broekriem.