Schrijven en blijven

De afgelopen tijd ben ik geconfronteerd met wat er allemaal nodig is om stukjes te schrijven - of misschien wel om scheppend bezig te zijn in het algemeen.
Allereerst moet er een 'spark' zijn, een vonk die het creatieve vuur aanjaagt. Die spark is meer dan alleen een onderwerp - ik vul regelmatig mijn lijst met onderwerpen aan, die geduldig als brandhout liggen te wachten om door het vuur geconsumeerd te worden. Het gaat erom een onderwerp te hebben, een idee, waar je op dát moment inspiratie voor voelt. De verhaallijn rolt zich dan moeiteloos voor je uit.
Helaas zijn die momenten van inspiratie niet op afroep beschikbaar. Hoe ik me voel speelt daarbij een grote rol. Lichamelijke pijn en ongemakken, suffigheid in mijn hoofd of een somber gemoed zijn echte creativity killers.

Dan komt het schrijven zelf. Ik had er nooit bij stilgestaan, maar schrijven is voor mij een bezigheid die zich in een bepaalde flow voltrekt. Daarbij versmelten typen en denken tot een proces, waarbij de tekst in een cadans uit mijn vingers vloeit. Als ik dezelfde tekst gesproken probeer te produceren lukt het me niet. Ik denk blijkbaar langzamer dan ik praat. En als ik met één hand probeer te typen, gaat het weer te langzaam en raak ik mijn draad kwijt. Nooit geweten hoe delicaat dit werkt. Op mijn trillende handen is de afgelopen weken de nodige inspiratie stukgelopen.

Tenslotte ga ik nog een paar keer over de tekst om hem 'lopend' te maken. Zinnen soepel maken, herhaling van woorden voorkomen, interpunctie en hier en daar wat alliteratie of metrum. Op dat het ook een beetje lekker bekt. Dit is een stap waar je wel lol in moet hebben. En ontbrak me de laatste tijd wel eens.

Dit alles heeft me aan het denken gezet.
Toen ik begon met dit blog en ik elke dag nog liever meer dan één stukje produceerde, had ik het idee dat ik dit tot het bittere einde zou kunnen volhouden. Inmiddels weet ik dat er allerlei barrières bestaan en dat periodes van droogte erbij horen. Het idyllische beeld van het schrijven van een laatste stukje op mijn sterfbed, of tijdens het dieptepunt van chemo of transplantatie-dip, lijkt dan helemaal uit de lucht gegrepen.

In hoeverre moet ik me laten beperken door fysiek ongemak?
Ik heb ooit betoogd dat zolang mijn hersenen in leven gehouden kunnen worden, al was het maar in een jampotje, met net genoeg ledematen en zintuigen om een verbinding met internet te onderhouden, dit voor mij voldoende zou zijn om te blijven leven. Dat was gebaseerd op een wellicht overmatig vertrouwen in mijn verstandelijke vermogens. Hoe moet je onder zulke omstandigheden nog blij en gelukkig zijn? Hoe zou de dorre saaiheid van een dergelijk bestaan je creatieve vermogens beïnvloeden?

Ik denk dan aan Stephen Hawking, die zich het grootste deel van zijn leven feitelijk in een vergelijkbare situatie bevond. Aan zijn hoofd is in die tijd prachtig, uniek en creatief denkwerk ontsproten. Het dicteren van zijn teksten ging met de snelheid van slechts enkele woorden per minuut. Discussies, wezenlijk voor het aanscherpen en toetsen van zijn ideeën, in hetzelfde tempo.
Hoe hield hij dat vol? Zonder gek te worden van de constant doormalende gedachten, zonder zijn inspiratie te verliezen? Natuurlijk kreeg hij de nodige waardering, meer rockstar dan Stephen kun je niet worden in de academische wereld. Dat zal zeker geholpen hebben. Maar als drijvende kracht achter alles zal een onstuitbare scheppingsdrang gehuisd hebben. Een bron zo sterk dat hij de loerende dood decennia lang op afstand heeft weten te houden.
Dezelfde kracht die een stokdove Beethoven zijn beste werk deed componeren en Christy 'my left foot' Brown ondanks zijn hersenverlamming liet schilderen.

Aan mij de uitdaging om de scheppingsdrang leidend te laten zijn. En dus oplossingen te vinden voor de beperkingen die zich aandienen. Want de creatieve kracht is wat ons drijft en in leven houdt.
Plus accepteren dat niet elke dag vruchtbaar is. Mr. Hawking zal ongetwijfeld ook veel rottige, frustrerende dagen beleefd hebben. En geldt dat niet voor ons allemaal?
Het blijft een worsteling om aan alle beperkingen te ontsnappen. Dit stukje is niet uit de ideale flow ontstaan. Maar het geeft wel weer de voldoening iets te produceren. Want de creativiteit blijft borrelen. En waar creativiteit is, is leven!